شرکت‌های لجستیک طرف سوم (3PL)
همانگونه که تجربه نزدیک به چهار دهه اخیر کشورها و صنایع پیشروی دنیا نشان میدهد؛ کارآمدی حوزه لجستیک و زنجیره تأمین یکی از مهمترین راهبردهای بهبود فضای کسب و کار، کاهش هزینه مبادله و قیمت تمام شده و افزایش بهره‌وری در زمان حاضر می‌باشد. امروزه، لزوم توجه به مقوله لجستیک بر مدیران صنایع و کسب‌وکارهای مختلف پوشیده نیست؛ چرا که هزینه‌های لجستیکی بعضا تا 30 درصد از هزینه‌های تحویل (قیمت تمام‌شده) محصول را تشکیل میدهد. از این رو، ارتقای سطح آگاهی از اهمیت لجستیک طی سالهای اخیر موجب شده تا کم و بیش اقداماتی در جهت توسعه لجستیک در کشورها و شرکت‌های پیشروی دنیا صورت‌گیرد که از آن جمله می‌توان به پدید آمدن شرکت‌های لجستیکی طرف سوم 3PL ها و گسترش استقبال عمومی از آنها اشاره کرد.
شرکت‌های خدمات لجستیک طرف سوم (3PL) به شرکتهایی گفته میشود که سازمانهای تولیدی یا خدماتی بخشی یا کل امور لجستیکی خود را به آنها برونسپاری میکنند. این شرکتها معمولا در حوزههای حملونقل و انبارداری متخصص هستند و قادرند خدمات خود را با انواع مختلف و متنوعی از محصولات منطبق سازند. کارکرد اصلی 3PL ها مبتنی بر توزیع فیزیکی کالا و خدمت است.
بر اساس تعریفی دیگر، 3PLها سازمان‌هایی تجاری هستند که در زمینه اجرای عملیات لجستیکی مجزا و یا وظایف پیچیده لجستیکی (موجودی انبارشده، حملونقل، مدیریت سفارش‌ها، توزیع فیزیکی و غیره) سرویس ارائه می‌دهند.
چهار عامل اصلی مؤثر بر توسعه خدمات 3PL ها در طی سالهای اخیر عبارت‌اند از:
- فشار برای کاهش قیمت
- فشار بازار برای ارتقاء خدمت‌دهی به مشتریان
- جهانی‌سازی
- توسعه تکنولوژی‌های جدید اطلاعات
بررسی روند تحولات نشان میدهد که اهمیت این چهار عامل در سالهای گذشته تغییر کرده است اما همچنان هر چهار مورد جزء عوامل اصلی توسعه خدمات 3PL تا شناخته میشوند.
درگذشته عمده فعالیت‌های لجستیکی که به شرکت‌های 3PL واگذار میگردید، محدود به امور حمل و نقل (داخلی و بیرونی) و انبارداری بود؛ اما در سالهای اخیر واگذاری سایر امور لجستیکی همچون یکپارچه‌سازی حمل، ایجاد و مدیریت انبارها با باراندازی همزمان، پرسازی سفارش و مواردی ازاین‌دست، روند رو به رشدی را نشان میدهد.
مزایای شرکت‌های 3PL
برخی از مزایای بهره‌گیری از شرکت‌های لجستیکی طرف سوم را می‌توان موارد زیر برشمرد:
- تخصصی شدن خدمات و کاهش هزینه‌ها
- تمرکز مراکز تولیدی بر توسعه کسب‌وکار محوری خود
- افزایش انعطاف پذیری عملیاتی
- کاهش هزینه‌های بازرسی و نظارت
- کاهش ریسک‌های عملیاتی
- بهبود سطح خدمت‌رسانی به مشتری
- ارتقای جایگاه سازمان درمیان رقبا
با توجه به موارد فوق، می‌توان از توسعه شرکت‌های لجستیک طرف سوم در کشورمان بعنوان یکی از ضرورت‌ها نام برد که می‌تواند تاثیر بسزایی در افزایش کارایی کسب‌وکارها از طریق کاهش هزینه‌های لجستیک و افزایش سطح خدمت‌دهی به مشتریان و مصرف‌کنندگان و نیز اصلاح نظام توزیع کشور داشته باشد. با توجه به رویکرد صادرات‌گرای در پیش گرفته شده در بخش صنعت، معدن و تجارت کشورمان، صادرکنندگان و تولیدکنندگان باید با تمرکز بر اصلاح فرایندهای تولیدی، کیفیت محصولات تولیدی خود را بالا برده و با برونسپاری فعالیت‌های لجستیک خود به شرکت‌های لجستیکی طرف سوم، نگرانی از بابت امور لجستیک (حملونقل، انبارداری و تشریفات قانونی آنها) نداشته باشند. بدین ترتیب می‌توان همزمان بهبودهایی را در فرایندهای تولیدی و لجستیکی صورت داده و با کاهش هزینه‌ها در این دو حوزه، مسیر حرکت به سوی تولید صادرات‌محور را با شتاب بیشتری طی نمود.